Fiilimsiler ödevim-okul(yapılmamış)
(Alıntıdır.)
Fiillerden türedikleri halde, fiiller gibi çekimlenemeyen; cümlede isim, sıfat veya zarf
görevinde bulunan sözcüklere “fiilimsi(eylemsi)” denir.
Fiilimsiler 3 grupta incelenir:
Cümlede İsim görevinde bulunan İSİM FİİLLER (mastarlar),
Cümlede sıfat görevinde bulunan SIFAT FİİLLER (ortaçlar),
Cümlede zarf görevinde bulunan ZARF FİİLLER (bağ fiiller, ulaçlar)
İSİM FİİLLER:Fiillere “-mek, -mak, -me, -ma, -iş, -ış, -uş, -üş” eklerinin getirilmesi ile
oluşturulan fiilimsilerdir.
“Ankara’ya gidişinize sevindim.”
“Çocuklara bakmak zordur.”
SIFAT FİİLLER:Fiillere “-en, -esi, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş” eklerinin getirilmesi ile sıfat
fiiller yapılır.Bu ekler, fiil kökenli sözcüklerin sıfat olarak kullanılmasını sağlar.Sıfat fiillerden sonra,
isim gelmek zorundadır.
“Yürüyen merdivene bakıyorum.”
“Akacak kan damarda durmaz.”
ZARF FİİLLER :Fiillere, “-a, -ip, -ken, -dıkça, -arak, -madan, -alı, -ınca, -maksızın … v.b” eklerinin
getirilmesi ile zarf fiiller yapılır. Bu ekleri alan sözcükler cümlede zarf olarak kullanılır.
“Şafak sökünce çıktık.”
Fiilimsilerin özellikleri:
1-Bütün fiilimsi ekleri, birer yapım ekidir.
2-Fiilimsiler yan cümlecik kurarlar ve bunun yüklemciği olurlar.
3-Bir cümlede kaç tane fiilimsi varsa, o kadar yan cümlecik var demektir.
4-İsim fiiller ve sıfat fiiller, ek fiil alarak cümlede yüklem olarak kullanabilirler.
5-İsim fiiller ve sıfat fiiller çekim eki alabilirler.
6-Fiilimsiler, fiiller gibi çekimlenemezler.
7-Fiilimsiler olumsuzluk eki alabilirler.
8-Fiilimsiler, isimler gibi tamlama kurabilirler.
Aşağıdaki cümlelerde kullanılan isim fiilleri bulup eklerini gösteriniz.
Biraz yürümek için bahçeye çıktım.
Sorunlara bakışınızı beğendim.
Kitap okumayı seviyorum.
Biraz beklemen gerekir.
Yol yürümek ile, borç ödemekle biter.
Aşağıdaki cümlelerde kullanılan sıfat fiilleri bulup aldığı ekleri gösteriniz.
v Geç kalan öğrenciler ikinci derse girdiler.
v Her sabah az pişmiş yumurta yerim.
v Öğretmenlerin öpülesi elleri vardır.
v Tanıdık kişilerle yolculuk güzel olur.
v Burada duran adam nereye gitti.
v Spor yapan insan sağlıklı olur.
v Yapılacak işler öylece bekliyor.
v Biçilecek ekinler var.
v Sararmış başaklar çok güzeldi.
v Kestiği ağacın altında kaldı.
Aşağıdaki cümlelerde kullanılan zarf fiilleri bulup aldığı ekleri gösteriniz.
Ø Oynaya oynaya gelin çocuklar.
Ø Ağladıkça üzüntülerim hafifliyor.
Ø Gülerek gel bana.
Ø Hiç susmadan konuşuyor.
Ø Sen gideli hayli zaman oldu.
Ø Sen gülünce güller açar Gülpembe.
Ø Akşama kadar durmaksızın koşuyor.
Ø Kapıyı kapatıp gitti.
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlerde
uygun fiilimsileri yazın, türünü belirtin.
ü Deniz kıyısında ……………çok severim.
ü Yanımızdan ……………geçti.
ü ……………camı taktırdık.
ü Uykum ……………zaman yatarım.
ü Ellerimi ……………sofraya oturdum
ü ……………merdiven çalışmıyordu.
ü Söz …………… kolaydır.
ü Onu karşımda ……………şaşırdım.
ü Kitap ……………çok yararlıdır.
ü Şarkı …………… yürüyordu.
ü Boşuna ……………durma.
ü Ne ……………anlaşılmıyor.
ü Gülü ……………dikenine katlanır.
ü Dayım ……………çok sevindim.
ü Körle ……………şaşı kalkar.
ü Rüzgar ……………fırtına biçer.
ü Kapılar …………… içeri girdik
ü ……………dostu omaz.
ü İnsanlar ……………; hayvanlar ……………anlaşır.
ü Babam……………parka gideceğiz.
Aşağıdaki fiilimsilerin türlerini yazınız.
ü Giderek okumayı
ü Yürüme öğrenmek
ü Dönüş tanıdık
ü Kalan duyduğu
ü Çürümüş alırken
ü Gidişiniz bakarak
ü Gidince alıp
ü Yazınca kırıp
ü Sormak aradığı
ü Pişmiş bakınca
ü Koşan yapılacak
ü Öpülesi bakıp
ü Bulmak öğretmek
ü Bilerek çıkış
ü Gülen